دکتر علیزمانی در نشست ماهانه حکمتانه: فلسفه یافتن روش برای زندگی است

به گزارش خبرنگار ما در این نشست که بنیاد علمی‌وفرهنگی بوعلی‌سینا با همکاری مجمع فلاسفه ایران و معاونت فرهنگی و دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی همدان، در سالن شهدای دولت فرمانداری همدان برگزار کرد؛ دکتر علیزمانی در سخنرانی تخصصی خود با عنوان «فلسفه به مثابه روش زندگی؛ از ابن‌سینا تا پی‌یر آدو» به بررسی رابطه تنگاتنگ فلسفه به عنوان راه حل مسائل زندگی از دوران یونان باستان تا عصر ابن‌سینا و از آنجا تا دوران معاصر پرداخت.

به گفته این استاد فلسفه دانشگاه تهران، فلسفه در تاریخ بشر همواره به‌ عنوان یکی از پیچیده‌ترین و پرچالش‌ترین رشته‌های فکری شناخته شده است. در یونان باستان، فلسفه تنها مختص اشراف و طبقات بالای جامعه بود و می‌توان گفت که این علم به‌ نوعی با قضاوت و تفکر انتقادی گره خورده است. در دوران معاصر بسیاری از فیلسوفان بر این باورند که فلسفه به‌ عنوان ابزاری برای زندگی بهتر و عمیق‌تر به کار می‌آید.

فلسفه و روان‌درمانی/ پیوندی که فراموش شده است

دکتر علیزمانی گفت: آنچه امروز به‌عنوان روان‌درمانی می‌شناسیم، در واقع مفاهیمی است که فیلسوفان باستان نیز به آن پرداخته‌اند. به گفته وی فلسفه نه تنها علم نقد و تحلیل است بلکه روشی برای زندگی است.

استاد فلسفه دانشگاه تهران معتقد است که «چگونه زیستن» هم مانند یک هنر است، هنری که نه تنها به مهارت بلکه به آموزش و یادگیری نیاز دارد. این نگرش فلسفی در دوران معاصر بیش از پیش اهمیت پیدا کرده است.

فضیلت و شادی/چشم‌اندازهای فلسفی از یونان باستان تا قرن بیستم

دکتر علیزمانی در ادامه به اندیشه‌های فیلسوفان بزرگ تاریخ از جمله افلاطون و ارسطو اشاره کرد که بر اساس نظراتشان فضیلت و شادی از ارکان اصلی زندگی انسانی به شمار می‌روند. در فلسفه یونان باستان هدف اصلی انسان‌ها رسیدن به فضیلت و زندگی شاد بود.

وی در ادامه گفت که سؤالات فلسفی همواره با پرسشی بنیادی شروع می‌شود: «آیا زندگی ارزش زیستن دارد؟» و «آیا شادی واقعی تنها پس از رسیدن به اهداف به دست می‌آید یا در درون انسان نهفته است؟»

این پرسش‌ها در آثار بزرگانی مانند افلاطون و ارسطو برجسته می‌شوند، که به‌ویژه در آثار ارسطو، زندگی خوب و خوشبختی از طریق «عقلانیت» و «فضیلت» به‌دست می‌آید.

دکتر علیزمانی ادامه داد: مهم‌ترین حرف فلسفه این است که چگونه با خود برخورد کنیم. به عقیده او انسان باید یاد بگیرد که با درک عمیق از خود به درون‌گرایی و شناخت نیمه تاریک وجود خود بپردازد تا به آرامش واقعی برسد.

 چگونه به آرامش و شادابی در زندگی برسیم؟

وی گفت: در دنیای پرچالش امروز مسائلی چون فشارهای اجتماعی، اقتصادی و روانی می‌توانند به‌شدت بر آرامش درونی انسان تأثیر بگذارند.

دکتر علیزمانی بر این نکته تأکید کرد که امروز انسانها بیش از هر زمان دیگری با مشکلاتی همچون اضطراب و استرس مواجه‌اند.

وی ادامه داد: پرسشی که از دوران یونان باستان تاکنون در فلسفه مطرح بوده، این است که «چگونه می‌توان به آرامش رسید؟»

وی همچنین اشاره کرد که در دنیای مدرن، حتی چهره‌های معروف و ثروتمند نیز در معرض احساس نارضایتی و افسردگی قرار دارند، به طوری که خودکشی برخی از آنها گواه این حقیقت است.

فلسفه و هنر زیستن

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، به‌طور خاص به اهمیت فلسفه در زندگی روزمره اشاره کرد و گفت که فلسفه باید به‌عنوان یک «شیوه زیست» در نظر گرفته شود.

به گفته او فیلسوف کسی است که زندگیش را بر اساس تفکر و عقلانیت بنا می‌کند.

این استاد دانشگاه بیان کرد: عقلانی بودن و دلی زندگی کردن در کنار هم می‌توانند به انسان کمک کنند تا به لذت‌های ماندگار برسد و نه لذت‌های زودگذر.

دکتر علیزمانی به نظرات ارسطو اشاره کرد که معتقد است «لذت عقلانی» بالاترین نوع لذت است و زندگی خوب به معنای زیستن در هماهنگی با عقل و فضیلت است.

فلسفه به عنوان راهی برای رهایی در برابر تناقض درونی انسان

دکتر علیزمانی در ادامه به تناقض‌های درونی انسان اشاره کرد که بر اساس آن‌ انسان‌ها در درون خود گرفتار تضادهایی هستند.

وی معتقد است؛ این تضادها نه تنها به احساسات منفی مانند اضطراب و استرس منجر می‌شود بلکه انسان‌ها را در جستجوی معنا و شادی به دام می‌اندازد.

دکتر علیزمانی تأکید کرد که برای رسیدن به آرامش، انسان باید به شناخت صحیح از خود بپردازد و درک کند که رهایی از این تضادها تنها با درک عقلانی و دلگرم بودن به فضایل انسانی ممکن است.

فلسفه راهی برای زندگی بهتر و معنادارتر

دکتر علی زمانی با اشاره به نظریات فیلسوفان بزرگ تاریخ و همچنین تحلیل‌های معاصران این نتیجه گیری را مطرح کرد که فلسفه نه یک علم انتقادی و خشک، بلکه یک روش زندگی است که می‌تواند به انسان کمک کند تا به آرامش، شادی و امید واقعی دست یابد.

فلسفه از نظر او ابزاری است برای درک زندگی به‌طور عمیق‌تر و برای یافتن پاسخ‌هایی به سؤالات اساسی که هر انسان با آن‌ها مواجه است: «چگونه باید زندگی کرد؟» و «آیا زندگی ارزش زیستن دارد؟»

• خبرنگار: راحله مشتاق