توکل دارائی، مدیر انتشارات بنیاد علمی و فرهنگی بوعلی‌سینا همدان گفت: بنیاد بوعلی‌سینا در صدد است تا با اجرای طرح‌های خود در زمینه حفظ و اشاعه آثار شیخ‌الرئیس بوعلی‌سینا، این شهر را به مرکز بوعلی‌سینا شناسی در جهان تبدیل کند. وی از اجرای طرح جامع «گردآوری آثار مخطوط و چاپی ابن‌سینا از ایران و جهان» نیز خبر داد.
توکل دارائی، مدیر انتشارات بنیاد
بوعلی‌سینا به بررسی چند و چون تاسیس این بنیاد و آثار منتشر شده در آن پرداخت و
به خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) گفت: بنیاد بوعلی جزو معدود نهادهایی است که
شورای عالی انقلاب فرهنگی آن را خارج از تهران تاسیس کرده است. همدان مدفن بوعلی
سینا است و این عامل بسیار مهمی در تاسیس این بنیاد در این شهر است.
اقدامات علمی،
معطوف به شهرستان نیست
وی ادامه داد: اعطای نمایندگی و تاسیس شعبه این بنیاد در سایر شهرها نیازمند منابع
مالی است که هنوز این مهم فراهم نشده است. باید بگویم ادامه فعالیت بنیاد بوعلی
سینا پس از گذشت 10 سال با توجه به کمبود منابع و قطع منابع مالی در برخی از سال‌ها
امر قابل توجهی است که باید آن را مغتنم شمرد. دور بودن این موسسه غیردولتی از
مرکز یکی از دلایل عمده دریافت کم منابع مالی است اما بنیاد بوعلی سینا همچنان به
اهداف خود پایبند و در زمینه حفظ و اشاعه آثار ابن‌سینا در حال تلاش است.
دارائی با بیان اینکه نگاه متولیان بنیاد بوعلی سینا یک نگاه شهرستانی و معطوف به
همدان نیست، گفت: نگاه و چشم‌انداز مدیران و اعضای هیأت علمی بنیاد بوعلی سینا
«ملی» و «بین‌المللی» است. دکتر اعوانی به عنوان یکی از چهره‌های ماندگار فلسفه و
عضو هیات علمی بنیاد با تأکید بر نقش بوعلی سینا در فلسفه اسلامی اعتقاد دارد که
از میان آثار ابن‌سینا تنها 40 درصد آن منتشر شده است. بنیاد بوعلی سینا به منظور
پایبندی به حفظ آثار ابن‌سینا و روشن شدن تعداد آثار این اندیشمند ایرانی اقدام به
گردآوری «کتابشناسی ابن‌سینا» کرد. این پروژه در سال 85 به انجام رسید اما به دلیل
کاربرد آن در داخل بنیاد منتشر نشد.
طرح تصحیح
انتقادی «قانون» طرحی ماندگار
مدیر انتشارات بنیاد بوعلی سینا درباره روند انجام اقدامات علمی این بنیاد توضیح
داد: بنیاد بوعلی سینا در صدد انجام کار ستادی در حوزه ابن‌سیناست به عبارتی
متولیان بنیاد از انجام هرگونه موازی‌کاری با سایر موسسات علمی و پژوهشی خودداری
می‌کنند. اگر موسسه‌ای درباره یکی از رساله‌های ابن‌سینا کار علمی انجام می‌دهد
بنیاد بوعلی دیگر به سراغ آن کار نمی‌رود. به عنوان مثال، موسسه پژوهشی حکمت و
فلسفه ایران کار چاپ و نشر کتابشناسی ابن‌سینا را از 8 سال گذشته آغاز کرده اما
متاسفانه هنوز به مرحله انتشار نرسیده است، این اثر پس از چاپ می‌تواند تکلیف
رساله‌ها و آثار ابن‌سینا و البته تعداد آن را مشخص کند.
دارائی به اجرای طرح تصحیح انتقادی کتاب «قانون» اثر ابن‌سینا از سوی بنیاد متبوع
خود اشاره کرد و ادامه داد: کار تصحیح این نسخه یکی از طرح‌های بزرگ بنیاد است که
امیدواریم نخستین کتاب تصحیح شده این اثر در سال‌جاری منتشر شود زیرا به دلایل
مالی هنوز موفق به انتشار این اثر نشدیم. دکتر نجفقلی حبیبی، استاد پیشکسوت فلسفه
اسلامی کار تصحیح پنج کتاب «قانون» را برعهده گرفته است که تصحیح نخستین کتاب این
اثر به پایان رسیده و تقریبا متن حاضر دو برابر متن خود کتاب است. درباره نمونه
مشابه انجام تصحیحات در آثار ابن‌سینا می‌توانم به کار علمی آقای برتولاچی در
ایتالیا اشاره کنم که بر بخش الهیات کتاب «الشفاء» در حال انجام است. این فیلسوف
با یک بودجه هنگفت و در یک دوره پنج ساله قرار است بخشی از این کتاب را تصحیح کند
اما مساله تصحیح متون در ایران - خاصه در بنیاد- و با توجه به نسخه پراکنده که
وجود دارد کاری سخت اما تحول‌آفرین است.
وی به ترجمه فارسی آثار ابن‌سینا اشاره کرد و افزود: بعد از انقلاب اسلامی مرحوم
عبدالرحمن شرف‌کندی (هژار) کتاب «قانون» را به زبان فارسی ترجمه کرد که انتشارات
سروش هرساله آن را منتشر می‌کند این ترجمه آقای هژار تنها متن فارسی آثار ابن‌سیناست.
بنیاد قصد دارد، ترجمه فارسی این اثر را به یک تیم حرفه‌ای بسپارد تا متن فارسی
این اثر بزرگ نیز در دسترس علاقه‌مندان قرار گیرد. تصحیح و ترجمه کتاب «الشفاء»ی
ابن‌سینا دیگر طرح بنیاد است که از سوی استاد عبدالله انوار تصحیح و ترجمه شده
است. تا به امروز دیده نشده که مصحح یک تنه یک اثر را شرح و ترجمه کرده باشد. آقای
انوار با توجه به علاقه خود بر این اثر متمرکز شده و آن را به پایان برد. بنیاد
نیز بخشی از آن با عنوان «جوامع علم موسیقی» را منتشر کرده است.
دارائی در پاسخ به این پرسش که بنیاد تصمیمی برای چاپ سایر تصحیحات استاد انوار بر
کتاب «الشفاء» دارد؟ اظهار کرد: چاپ تمام تصحیحات کتاب «الشفاء» نیازمند تیمی
بسیار قوی است که با نظارت استاد انوار حاشیه‌نویسی‌های وی را مرتب و منتشر کند.
علاوه بر این موضوع چاپ این اثر نیازمند بودجه کلان است که متاسفانه بنیاد این
بودجه را برای انتشار اثر ندارد.
اجرای طرح جامع
«گردآوری آثار مخطوط و چاپی ابن‌سینا از ایران و جهان»
مدیر انتشارات بنیاد بوعلی درباره سایر طرح‌های بنیاد متبوع خود گفت: ابتدا باید
به این نکته اشاره کنم که بنیاد بوعلی‌سینا در همدان به دنبال ایجاد یک مرکزیت
جهانی برای آثار ابن‌سیناست به عبارتی درصدد هستیم تا به مرکز بوعلی‌شناسی در جهان
تبدیل شویم به همین دلیل نیاز داریم تا تمام نسخه‌های خطی ابن‌سینا که به صورت
پراکنده در اقصی نقاط جهان وجود دارد را احصاء کنیم. به همین منظور تا به امروز
800 نسخه دیجیتالی آثار ابن‌سینا را از جای جای جهان گردآوری کرده‌ایم که این امر
می‌تواند مرحله اول اجرای طرح جامع «گردآوری آثار مخطوط و چاپی ابن‌سینا از ایران
و جهان» باشد.
دارائی در پاسخ به سوال دیگری درباره ارتباط بنیاد بوعلی‌سینا با سایر موسسات علمی
در خارج از مرزهای ایران گفت: این بنیاد علاوه بر اینکه پایان‌نامه‌هایی درباره
ابن‌سینا و مکتب سینوی را از داخل کشور جمع‌آوری کرده در عین حال برخی از پایان‌نامه‌های
نوشته شده درباره ابن‌سینا در کشور ترکیه را نیز جمع‌آوری کرده است. جمع‌آوری
مقالات منتشر شده در ژورنال‌های علمی یکی از طرح‌های همیشگی بنیاد است. همچنین با
کشورهای هندوستان، چین، ازبکستان و ایتالیا تفاهم‌نامه‌های همکاری به ثبت رسانده‌ایم
که طی آن مراودات علمی به انجام می‌رسد.
وی درباره فعالیت کتابخانه تخصصی بنیاد بوعلی‌سینا گفت: هم‌اکنون در بنیاد
کتابخانه و مرکز اسناد تخصصی شیخ‌الرئیس را تاسیس کردیم که در آن چهار هزار کتاب
در زمینه فلسفه اسلامی، عرفان و ایرانشناسی موجود است که دانشجویان ارشد و دکتری
می‌توانند از آن استفاده کنند. کتابخانه تخصصی ابن‌سینا همچنین منابع بی‌شماری را
به علاقه‌مندان نگارش پایان‌نامه درباره ابن‌سینا معرفی می‌کند.
این مقام مسئول درباره اقدامات بنیاد بوعلی سینا همزمان با سالروز تولد این حکیم
عالیقدر ایرانی گفت: همزمان با تولد این حکیم ایرانی یکم شهریورماه همایشی در
همدان برگزار میشود. متعاقب آن نیز، همایشی یک روزه با محوریت اقدامات فلسفی این
اندیشمند در فرهنگسرای «ابن‌سینا»ی تهران را برگزار می‌‌کنیم.
بنیاد علمی و فرهنگی بوعلی سینا، با مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی در بهمن 1383
در شهر همدان تاسیس شد و به طور رسمی در سال 1385 آغاز به کار کرد. شناخت و معرفی
شخصیت و آثار ابن‌سینا به عنوان یک فیلسوف مشرق زمین، تکریم مقام جهانی شیخ‌الرئیس
و تشویق محققان و پژوهشگران داخلی و خارجی در خلق آثار مرتبط با ابن‌سینا از جمله
اهداف تاسیس این بنیاد است.